ΠΡΑΣΙΝΗ ΣΤΕΓΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το παρακάτω άρθρο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό  "Green building"
Ένα ζωντανό σχολείο, ένα σχολείο που αναπνέει, που δεσμεύει τα στοιχεία της φύσης το φως το νερό, τον αέρα και τα χρησιμοποιεί προς όφελος των χρηστών του και του κτηρίου, και παράλληλα  ένα σχολείο που θα αποτελέσει πρότυπο περιβαλλοντικής διαδραστικότητας, αυτό ήταν το ζητούμενο τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στη φυτοτεχνική μελέτη που εκπονήθηκαν από  το γραφείο μας σχεδιάζοντας το φυτεμένο δώμα στο 11ο δημοτικό σχολείο της Ηλιούπολης.

Η θέση του φαινομενικά δεν καθιστά απαραίτητη την εφαρμογή της τεχνικής του φυτεμένου δώματος μιας και από το συγκεκριμένο σχολείο δεν λείπει το πράσινο. Η ίδια του η θέση όμως με μια άλλη λογική υποδηλώνει ότι είναι απαραίτητο να ενσωματωθεί το σχολείο στο ευρύτερο περιβάλλον του Υμηττού και της γειτονιάς του και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για αυτήν.

ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Το δώμα αποτελείται από τρία κυρίως τμήματα που τα χωρίζουν δύο παραλληλόγραμμες επιφάνειες που τις ορίζουν ανεστραμμένα δοκάρια  Σε καθένα από τα τρία τμήματα υπάρχουν οι κυβικές απολήξεις από τις κολώνες που στηρίζουν το κτήριο. Το δώμα δεν σκιάζεται από κοντινό κτήριο. Υπάρχουν οπτικά ανοίγματα προς το νότο,  νοτιοανατολικά γειτνιάζει με αλσύλλιο, ανατολικά του δώματος υπάρχουν πολυκατοικίες ενώ βορειοδυτικά του δώματος υπάρχει πυκνή δόμηση. Το υπάρχων στηθαίο είναι από μπετόν και έχει ύψος ένα μέτρο. Στο δώμα  η πρόσβαση είναι εφικτή μέσω μιας καταπακτής διαστάσεων 50Χ50 με φορητή σκάλα. Το δώμα είναι μονωμένο και η απορροή των νερών  επιτυγχάνεται μέσω υδρορροών που καλύπτονται από σχάρες λαμαρίνας. 

Κάτοψη της πρότασης

 ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Στόχος της προτεινόμενης διαμόρφωσης είναι α) η δημιουργία ενός ενιαίου χώρου που θα αποτελείται από  τρεις   μικρότερους,  που θα εξυπηρετούν  διαφορετικές λειτουργίες  και ανάγκες  β) η  ένταξη και η ενσωμάτωση του κτηρίου στο  γύρω φυσικό περιβάλλον γ) η προστασία του κτηρίου εξασφαλίζοντας του καλύτερη θερμομόνωση, υγρομόνωση, ηχομόνωση και δ) η εξοικονόμηση ενέργειας. Καθοριστικό ρόλο για την υιοθέτηση της προτεινόμενης διαμόρφωσης αποτέλεσε η ευχάριστη και ασφαλής παραμονή και κίνηση των μαθητών στο χώρο του Δώματος. Τραβήχτηκαν γραμμές, ξεκάθαρες ευθείες, που σπάνε κατά διαστήματα ώστε η κίνηση να είναι συνεχής αλλά όχι ρευστή. Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην περιφερειακή φύτευση για λόγους προστασίας, ενώ επιλέχτηκαν φυσικά υλικά ξύλο, βότσαλο, φλοιός πεύκου, συστατικά που θα αποτελέσουν τον καμβά για την αποτύπωση της βλάστησης.

Απαραίτητη προϋπόθεση, για την σωστή κατασκευή του φυτεμένου δώματος είναι η εφαρμογή της σύγχρονης ολοκληρωμένης τεχνολογίας εγκατάστασης πολυεπίπεδης διαστρωμάτωσης φυτεμένου δώματος εκτατικού τύπου (extensive greenroof), σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές κατασκευής φυτεμένων δωμάτων FLL Guidelines-2002 τις προδιαγραφές της ΠΕΕΓΕΠ (Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματιών Γεωπόνων Έργων Πρασίνου) και την ευρωπαική νομοθεσία CPV 45112714-3(LANDSCAPING WORK FOR ROOF GARDENS).

Λεπτομέρεια από το ρυάκι

Η ΦΥΤΟΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

 Το δώμα θα είναι  εκτατικού τύπου,  ώστε να ελαχιστοποιείται το μόνιμο φορτίο, που φτάνει στα όρια του ημιεντατικού περιμετρικά, στο περιφερειακό παρτέρι  με πυκνή θαμνώδη φύτευση εν είδη φυτικής περίφραξης, ώστε να εξασφαλίζεται επιπλέον προστασία για τους μαθητές.

Η επιλογή κατά κύριο λόγο του δώματος εκτατικού τύπου θεωρείται πιο ασφαλής όσον αφορά στο μόνιμο φορτίο το οποίο είναι της τάξης των 120 kg/m2 (κορεσμένο φορτίο), επιτρέποντας κατ’ αυτό τον τρόπο μεγαλύτερο εύρος κινητών φορτίων λαμβάνοντας υπόψη ως ανώτατο όριο τα 500kg/m2 σύμφωνα με τη στατική μελέτη του κτιρίου.

Περιμετρικά το μεγαλύτερο πάχος του εδαφικού υποστρώματος  μας δίνει τη δυνατότητα φύτευσης ψηλότερων θάμνων και  μικρών δένδρων. Ειδικό υπόστρωμα ανάπτυξης φυτικού υλικού κατάλληλο για φυτεμένα δώματα εκτατικού τύπου ιδιαίτερα ελαφρύ με διαβαθμισμένη κοκκομετρία και ειδική σύσταση από ανακυκλωμένα ανόργανα και οργανικά υλικά ώστε να ευνοεί τον εφοδιασμό των φυτών με τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για την ανάπτυξη τους την ταχύτατη αποστράγγιση του πλεονάζοντος νερού και τον αερισμό του ριζικού συστήματος των φυτών ακόμα και σε συνθήκες πλήρους κορεσμού.

Ο χώρος χωρίζεται σε τρία τετράγωνα ίσων διαστάσεων καθένα εκ των οποίων θα έχει διαφορετικό χαρακτήρα και θα εξυπηρετεί διαφορετικό σκοπό και λειτουργία, ενώ ταυτόχρονα προβλέπονται στοιχεία ενοποίησης τους ώστε να υπάρχει μια ενιαία δομή.

Στο  μεσαίο τετράγωνο, στο κέντρο, η φύτευση είναι χαμηλή, δεν είναι άλλο από ένα λιβάδι με αγριολούλουδα  έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η αίσθηση ελέγχου όλου του υπόλοιπου χώρου, να υπάρχουν οπτικές διαφυγές στον περιβάλλοντα αστικό ιστό και ταυτόχρονα να δημιουργείται η διάθεση για παραμονή στο συγκεκριμένο χώρο.   Το τμήμα αυτό λειτουργεί ως χώρος συγκέντρωσης  και ως χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τα παιδιά για αυτό το λόγο τοποθετείται πέργκολα στα ανατολικά και τραπεζαρία.

Στο Ν-ΝΑ μέτωπο του Δώματος δημιουργείται ένας Λαχανόκηπος για 12 ομάδες παιδιών.  Στη Β-ΒΔ πλευρά, προτείνεται να φυτευτούν κυρίως αρωματικά, ενώ  προβλέπεται και παρτέρι φύτευσης βολβών ανοιξιάτικων και φθινοπωρινών. Όλοι οι παράγοντες που επιδρούν στην ανάπτυξη των φυτών συνδέονται, αλληλοεξαρτώνται, αντιμετωπίζονται συνολικά και με σεβασμό.

Οι μαθητές με την κατάλληλη καθοδήγηση  θα αποφασίζουν για την εναλλαγή των καλλιεργειών, θα παρατηρούν, θα καταγράφουν και θα φροντίζουν τα φυτά, θα τυποποιούν και θα αποφασίζουν για τον τρόπο διάθεσης των προϊόντων. Ο ρόλος της βλάστησης είναι καθοριστικός γιατί θα διδάξει τους μαθητές έννοιες όπως την εποχικότητα, την αξία της ζωής, τη φθορά της ύλης, την ανακύκλωση της ενέργειας, θα τους μάθει να συνεργάζονται, να διαχειρίζονται καταστάσεις, να συνεκτιμούν παράγοντες, να αναπτύσσουν κριτική σκέψη, να αποφασίζουν.

ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΗ  ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

γεωπόνος- αρχιτέκτων τοπίου