Μια μυρωδιά ..χιλιάδες εικόνες νοσταλγίας !

Δεν ξέρω πόσες φορές σας έχει συμβεί ξαφνικά να μυρίσετε κάτι και αμέσως το μυαλό σας να ξεφύγει και να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και να σας γεμίσει όμορφες εικόνες και στιγμές, αυτές που τις λέμε αναμνήσεις.

Και συνήθως μας αρέσει να ξεκλειδώνουμε απ το ντουλάπι της  μνήμης μας μόνο  τις όμορφες στιγμές  που έχουμε περάσει ,δηλ. αυτές που τις χρειαζόμαστε , μάλιστα τώρα στις δύσκολες  μέρες που περνάμε και θα περάσουμε, ώστε  να αποκτήσουμε αισιοδοξία και ελπίδα για κάτι το καλλίτερο που ευχόμαστε νάρθει.

Όπως λοιπόν συνηθίζουμε να ονομάζουμε οπτική εμπειρία κάτι που βλέπουμε και να το λέμε αυτό άλλοτε  εικόνα, άλλοτε τοπίο  ή θέα , έτσι και οι μυρωδιές μας δημιουργούν ένα ανάλογο οσφρητικό  ή μυρωδικό  ή οσμικό ερέθισμα που με τη σειρά του  συνειρμικά  μας οδηγεί ή καλλίτερα μεταφράζεται σε εικόνες και στη συνέχεια γίνεται ένα ξεδίπλωμα αναμνήσεων σε χρόνο, για  χώρο, σε  πρόσωπα και γεγονότα που συσχετίζονται με τη συγκεκριμένη μυρωδιά.

Τώρα γιατί τα λέω όλα τα παραπάνω. Απλά το ερέθισμα  μου τόδωσε κατ’ αρχήν οπτικό και μετά οσφρητικό  μια ταπεινή γλάστρα βαλμένη στο στενό μπαλκόνι της πολυκατοικίας  που φιλοξενεί ένα όμορφο ολάνθιστο τούτη την εποχή  φυτό. Έχει μέσα  μια γαρδένια με  ολόλευκα  μυρωδάτα λουλούδια . .

Όταν τα μύρισα  τα όμορφα λουλούδια της γαρδένιας και το άρωμά τους  ταξίδεψε μέσα μου , μόλις έφτασε στο μυαλό μου τότε άρχισε  να ξετυλίγεται ένα  άλλο όμορφο ταξίδι  εικόνων  φτιαγμένων από αναμνήσεις που για πολλά χρόνια νόμιζα ότι είχαν ξεχαστεί  και που άρχισαν να ξαναζωντανεύουν.

Ήταν εικόνες από ένα μονόπατο χωριάτικο σπίτι που μπροστά του απλωνόταν  μια πεντακάθαρη αυλή. Μια αυλή  με ολόλευκα ασβεστωμένα πεζούλια  γύρω γύρω  και που πάνω τους είχαν μπει στη σειρά ,σαν καλοβαλμένοι στρατιώτες ,γλάστρες φτιαγμένες από παλιούς τενεκέδες, βαμμένοι όμως ολόγυρα με μπλε χρώμα γαλαζόπετρας. Και εκεί από μέσα  από κάθε τενεκεδάκι ξεπετάγονταν χρώματα και αρώματα λογιών λογιών που αν αυτά μεταφράζονταν σε μουσικές νότες θα συνέθεταν μια μελωδική αρμονία της φύσης .

Μέσα στο χορό αυτό των λουλουδιών ξεχώριζε μια μεγαλύτερη γλάστρα ίδια σαν τον ‘κανακάρι’ της οικογένειας, που όλοι τον προσέχουνε. Ηταν η αγαπημένη γλάστρα της μάνας που τη φρόντιζε με περίσσια προσοχή.

Και μέσα της η γλάστρα φιλοξενούσε  το αγαπημένο της λουλούδι –έτσι τόλεγε- που δεν ήταν άλλο από  μια μεγάλη με καταπράσινα σκούρα φύλλα, γαρδένια .

Τούτη την εποχή  γέμιζε με  λουλούδια κατάλευκα  αφήνοντας να μοσχοβολάει απ το άρωμά της  όλη η αυλή σκεπάζοντας  τις μυρουδιές απ  όλα τα άλλα ‘συλλούλουδα’ στις γλάστρες. Εκεί δίπλα της , σε μια πέτρα στο πεζούλι μου άρεσε  σαν παιδί να κάθομαι ,  δήθεν να ψευτοδιαβάζω –καιρός εξετάσεων στο σχολείο- για να με βλέπει η μάνα μου ότι κάτι κάνω, ενώ  εγώ ταξίδευα  λουσμένος στη  μυρωδιά της γαρδένιας στο κόσμο της νεανικής μου φαντασίας..

Κάθε πρωί ένα λουλούδι της γαρδένιας στόλιζε το πέτο του Δάσκαλου πατέρα μου πηγαίνοντας στο σχολείο δοσμένο απ τη μάνα μου αλλά και δεν έφευγε και  κανένας  επισκέπτης  απ’ το σπίτι μας χωρίς  να δεχτεί μερικά λουλούδια  γαρδένιας δοσμένα με καμάρι για το λουλούδι της, απ τη μάνα μου.

Τώρα  καθισμένος στο στενό μπαλκόνι που ευτυχώς δεν κλείστηκε  ως ‘ημιυπαίθριος ’ και βλέποντας τα άσπρα λουλουδάκια στη γλάστρα της γαρδένιας χωρίς την άπλα και απλότητα της αυλής της γαρδένιας εκείνης των παιδικών μου χρόνων  οσφραίνομαι  τη μαγική μυρουδιά της και ξαναζώ με  τις οσφρητικές εικόνες το παρελθόν.

Αλλά όσα η ζωή  και ο χρόνος να  μου άλλαξαν στα χρόνια που κύλησαν    η μυρουδιά της γαρδένιας εκείνης συνεχίζει να μου μένει  αναλλοίωτη. Να μένει  η ίδια και απαράλλαχτη όπως τότε στην αυλή των χρόνων της αθωότητας.

Και από ότι όμως  ξέρω η μυρωδιά της γαρδένιας δεν θα αλλάξει αυτή ποτέ .Θα παραμένει απ τη φύση της η ίδια ,μοναδική και ευωδιαστή και θα  συνεχίζει να χαρίζει αναμνήσεις και στους νεώτερους  αρκεί  εμείς οι μεγαλύτεροι να τους δώσουμε  την ευκαιρία να τη μυρίζονται  και   το δικαίωμα ,που τους ανήκει ,να ονειρεύονται.

Κώστας Κασσιός

Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ